Grete Remen (N-VA) pleit voor kentering in voedselbeleid: “Verbied gratis in supermarkten”

“De prijzenoorlog tussen de supermarkten, met hoge kortingen en gratis producten, moet worden gestuit”, zo vindt Vlaams Parlementslid Grete Remen (N-VA, foto). U kent het vast wel: zes worsten kopen en vier gratis. “Die gratismentaliteit zorgt voor onleefbare marges, voedselverspilling en milieuvervuiling.” Remen pleit voor een aanpak naar Frans voorbeeld, waar gratis wordt verboden en er een minimummarge van 10 procent wordt ingevoerd op voedingsproducten.

Dat de prijzenoorlog in de supermarkten slachtoffers maakt, is geen geheim. Vooral de boeren die aan de oorsprong liggen van heel wat producten, hebben moeite om met de lage winstmarges het hoofd boven water te houden.

Volgens Grete Remen, Vlaams Parlementslid en zelf CEO van voedingsbedrijf Damhert Nutrition, moet er dringend een kentering komen in ons voedselbeleid. “Marktaandeel vergaren en streven naar winstmaximalisatie lijken vandaag de enige doelstellingen in de voedingsketen. Een prijzenoorlog tussen supermarkten met hoge kortingen en gratis producten is de norm geworden. Die strijd en de gratis-mentaliteit zorgen voor onleefbare marges, voedselverspilling en milieuvervuiling. De prijs van ons eten in de supermarkt is misleidend, omdat we niet incalculeren wat het effect is op onze ondernemers, onze leefomgeving en onze gezondheid.”

Remen kijkt daarvoor naar Frankrijk, waar de regering-Macron eind vorig jaar actie ondernam. “Frankrijk lanceert een minimummarge van 10 procent op voedingsproducten en geeft haar concurrentiewaakhond meer slagkracht om oneerlijke praktijken aan te pakken. Meest opvallende is het verbod op de term ‘gratis’ bij de promotie van voeding. Het land wil zo een einde maken aan de wildgroei van gratis voedingsproducten en de overproductie van voedsel die daarmee gepaard gaat.”

Hogere prijzen

Volgens Remen moeten we ook bij ons dringend in die richting gaan denken. “We beschouwen gratis producten als tweederangs, waardoor ze ook sneller in de vuilnisbak verdwijnen. Twintig procent van het geproduceerde voedsel in Europa wordt verspild. Dat kost ons 143 miljard per jaar. In Vlaanderen verspillen we jaarlijks 168.000 ton voedsel. Daar hangt een prijskaartje van 564 miljoen en 673.000 ton CO2 aan vast. Als onderneemster in de voedingssector zie ik supermarkten die tot 16 afvalcontainers vol voedsel per week weggooien. Dit kunnen we toch niet in stand houden?”

Remen pleit ervoor om duurzaam consumeren en produceren te stimuleren. “Tegelijkertijd moeten we verspilling en vervuiling beperken en bestraffen. Duurzame producten, seizoensgebonden en lokaal geprocuceerd, dat is de toekomst”, zegt Remen. “Maar dat vraagt wel een eerlijke prijs.”

Politici moeten volgens haar dan wel het taboe durven doorbreken en de bevolking ook vertellen dat we in de toekomst een eerlijkere, lees hogere, prijs voor ons voedsel zullen moeten betalen. “Voedsel ligt ons na aan het hart, maar slechts weinigen durven de kat de bel aanbinden”, zegt de onderneemster. “Lage prijzen in de winkel zijn fijn. We juichen voor goedkoop en gratis, maar het geeft ons een vals gevoel van geluk. In de jaren vijftig gaven we zo’n 30 procent van ons inkomen uit aan voedsel. Nu is dat nog maar 13 procent. Is dat positief? We mogen niet vergeten dat de meerkosten van ons goedkope en vaak ongezonde voedsel geïnd worden via belastingen die dienen om de sociale zekerheid en de gezondheidszorg te financieren. Obesitas, diabetes, kanker en hart- en vaatziekten zijn het gevolg van ons ongezonde eetpatroon.”

Lessen trekken

Remen vroeg minister voor Landbouw Joke Schauvliege (CD&V) onlangs wat ze vond van de Franse plannen, maar volgens Schauvliege is regulering door de overheid moeilijk in de voedingssector. Ze verwees ook naar haar federale collega’s Ducarme (MR) en Peeters (CD&V) die in deze beter geplaatst zijn. Remen: “Volgens Schauvliege zet Vlaanderen ook al voldoende in op de aanpak van voedselverspilling en milieuvervuiling, maar op het terrein zie ik daar niets van. En het betekent ook niet dat we niets kunnen leren van onze buurlanden. We kunnen er toch op zijn minst lessen uit trekken?”